Zabytki Iławy: historia willi przy ul. Sienkiewicza 10 i jej pięknej okolicy

2015-05-17 17:32:53(ost. akt: 2015-05-17 15:12:27)

Autor zdjęcia: Mateusz Partyga

Osiedle Mazurskie (ul. Sienkiewicza, Chodkiewicza, Mazurska, Plażowa) to bez wątpienia jedno z najładniejszych i najbardziej urokliwych miejsc w Iławie. Właśnie tu przenosi się teraz nasz cykl, w którym prezentujemy wpisane do rejestru i objęte prawną ochroną konserwatora zabytki Iławy.
W tworzeniu cyklu o zabytkach Iławy od początku możemy liczyć na nieopisaną pomoc ze strony Dariusza Paczkowskiego, licencjonowanego przewodnika terenowego, który jak mało kto zna miasto nad Jeziorakiem i jego historię.


Tym razem prezentujemy willę mieszczącą się przy ul. Sienkiewicza 10, dziś znajduje się tu Sanepid. Dariusz Paczkowski przybliża także historię i klimat położonego nad jeziorem osiedla znajdującego się w pobliżu willi. To piękne miejsce, polecamy spacery w te okolice.

Opis konserwatorski willi pochodzi z dokumentu "Aktualizacja raportu: Gminna ewidencja zabytków Gminy Miejskiej Iława".


Salon miał powierzchnię dzisiejszego średniej wielkości mieszkania
Opowiada Dariusz Paczkowski

Przełom XIX i XX wieku to okres najbardziej dynamicznego rozwoju naszego miasta. Iława staje się wówczas węzłem kolejowym oraz dużym miastem garnizonowym. Małe 4-tysięczne miasteczko w ciągu kilku lat podwaja liczbę swoich mieszkańców, która w roku 1910 sięga ponad 10-tysięcy.

Garnizon iławski ma ponad 3 tysiące żołnierzy rozlokowanych po 1916 w trzech koszarach: Bluchera, Hindenburga i Yorcka. Siedzibą iławskiego garnizonu był nieistniejący już budynek przy rondzie vis a vis iławskiej pływalni. Dzisiejsza ulica Sienkiewicza /dawniej Parkstrasse/ była — a i chyba dalej jest — reprezentacyjną ulicą Iławy, przy której w ciągu kilku lat powstało kilkanaście przepięknych budynków willowych.

Do dnia dzisiejszego urzekają swoim pięknem wille na ulicy Sienkiewicza 10 /budynek SANEPID-u/ czy Sienkiewicza 28 /tzw.willa Waldrausch/. Inne wille na ulicy Mazurskiej naruszone zębem czasu wymagają prac remontowych.

Właśnie tu w malowniczej części Iławy mieszkali wyższej rangi oficerowie Cesarskiej Armii pełniący służbę w iławskich jednostkach wojskowych. Oczywiście nie mieszkali sami, przywilejem oficerów była możliwość mieszkania ze swoimi rodzinami. Dzieci iławskich oficerów miały nawet swoją szkołę.

Ale nie tylko oficerowie mieszkali w willach przy Parkstrasse, mieszkali tu lekarze, prawnicy i notable z iławskich cesarskich urzędów. Współczesne mieszkania w blokach o powierzchni 40-50 metrów kwadratowych w porównaniu z tamtymi mieszkaniami to niewielkie klitki.

Salon miał powierzchnię dzisiejszego średniej wielkości mieszkania. Takim właśnie budynkiem była willa przy Sienkiewicza 10. Solidna, dwukondygnacyjna willa szczęśliwie ocalała po II Wojnie Światowej i po opuszczeniu Iławy przez czerwonoarmistów stała się miejscem, które pełniło rolę domu dziecka czy przytułku. Od roku 1953 znajduje się tam Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna. Obiekt ten z dniem 18.03.1987 został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych woj. warmińsko-mazurskiego (nr rej.:1548)

Przy okazji pytanko historyczne dla mieszkańców Iławy i nie tylko: jaką nazwę w latach 50-tych i 60-tych nosiła ulica Mazurska?


OPIS KONSERWATORSKI
WILLA, UL. SIENKIEWICZA 10
Willa przy ul. Sienkiewicza 10 została wzniesiona pod koniec XIX wieku na planie prostokąta. Ma dwie kondygnacje, jest podpiwniczona. Posiada trójboczny ryzalit od południa oraz dwa ryzality od północy. Okna w ryzalicie środkowym ujęte są w półkolumny w wolutowo-kompozytowych kształtach. Pod oknami znajdują się dekoracje akantowe i banderole. W okresie II wojny światowej obiekt pełnił funkcje miejskiej willi. Od 1953 roku znajduje się w nim Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna.
źródło: "Aktualizacja raportu: Gminna ewidencja zabytków Gminy Miejskiej Iława"

zico
m.partyga@gazetaolsztynska.pl

Komentarze (1) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. ew #1736252 | 92.210.*.* 17 maj 2015 20:12

    Niemieckie budownictwo stawialo na przestrzen i wygode i tak jest do dzis,tam gdzie dawniej mieszkala jedna niemiecka rodzina,dzis mieszkaja trzy,cztery polskie rodziny...? Poupychani jak sledzie.

    Ocena komentarza: warty uwagi (1) odpowiedz na ten komentarz

2001-2024 © Gazeta Olsztyńska, Wszelkie prawa zastrzeżone, Galindia Sp. z o. o., 10-364 Olsztyn, ul. Tracka 5